Verslag lezing 8 februari

‘De IJssellinie en de Koude Oorlog’

door Jan Wever

Op 08-02-2023 was het onderwerp van de bijeenkomst van de Historische Kring Almelo de IJssellinie tijdens de Koude Oorlog (1945-1989).

Cees Hoogendijk

De heer Cees Hoogendijk uit Wierden liet ons bekende beelden met typische objecten langs de IJssel zien, waarvan wij als burgers amper de achtergrond kennen. Uit zijn verhaal bleken dit onderdelen van de IJssellinie te zijn. Onder strenge geheimhouding werden tussen 1951 en 1954 door meerdere (grote) bedrijven, die van elkaar niet wisten en ook niet mochten weten waar ze nu eigenlijk mee bezig waren,  deze bouwwerken aangelegd. Achteraf bleek, dat “de Russen” redelijk goed op de hoogte waren waarmee wij bezig waren, net zoals wij vrij veel wisten  van hun militaire activiteiten.

De heer Hoogendijk vertelde over de achterliggende gedachten bij de vele uitgevoerde maatregelen. Wij zagen kaarten, waarop stond aangegeven welke gebieden onder water gezet zouden moeten  worden. Maar ook hoe en waarvandaan al het benodigde water werd aangevoerd. Met de kennis van nu was dit alles ernstig gedateerd. Zelfs misschien ook al met de kennis van destijds, vooral gezien de technische ontwikkelingen van het militaire materieel en de modernere munitie die toen al in ontwikkeling waren.
Aandacht werd ook besteed aan de vele leidingen in de Nederlandse grond, bedoeld om diesel en andere producten naar de militaire depots te vervoeren, maar die nu civiel worden benut.

Afbeeldingen van bunkers en luchtverdedigingstorens (o.a. de toren van Twente Centrum in Almelo), atoomschuilkelders (fietsenstalling NS-station Almelo) riepen vanuit de zaal aha-reacties op.

De NAVO had de Rijn als verdedigingslinie aangewezen, maar de Nederlandse strategen vonden dat Nederland boven de grote rivieren dan niet beschermd was. Daarom legde Nederland op eigen initiatief deze IJssellinie aan om West-Nederland te beschermen.